Jak zbyć lub nabyć udziały w spółce z o.o.?
Poniżej przedstawiam poradnik w pięciu krokach.
Umowne ograniczenia sprzedaży udziałów w spółce z o.o.
Po pierwsze, musisz zorientować się, co na temat sprzedaży udziałów mówi umowa spółki z o. o. Jest to bardzo ważne. Umowa spółki bowiem może uzależnić sprzedaż udziału od zgody spółki. Lub ograniczyć ją w innych sposób, np. poprzez prawo pierwokupu przysługujące wspólnikom.
Jeżeli nie masz dostępu do umowy spółki, możesz złożyć wniosek do sądu rejestrowego, w którym znajdują się akta spółki, o udostępnienie jej odpisu (lub tekstu jednolitego).
Oto najpopularniejsze ograniczenia zbycia udziałów w spółce z o.o.:
- prawo pierwokupu — jest szczegółowo opisane w kodeksie cywilnym. Dotyczy tylko sprzedaży udziałów, nie dotyczy zaś umowy darowizny,
- prawo pierwszeństwa — najczęściej z prawa pierwszeństwa mogą skorzystać pozostali wspólnicy. W związku z tym, że prawo pierwszeństwa nie jest opisane w przepisach prawa, warto je szczegółowo opisać w umowie spółki. Można je stosować zarówno do umowy sprzedaży, jak i do umowy darowizny udziałów,
- ograniczenia co do zbywcy — można w umowie spółki zastrzec, że nabywcą może być tylko np. osoba, która przekroczyła określony wiek (np. tylko osoba pełnoletnia), tylko osoba o określonych kwalifikacjach (np. lekarz, osoba z wykształceniem wyższym).
Zgoda spółki na zbycie udziałów
Po drugie — jeżeli umowa spółki uzależnia sprzedaż udziału od zgody spółki — to powinieneś tę zgodę uzyskać. Jeżeli spółka nie wyrazi zgody, możesz zwrócić się do sądu rejestrowego o zezwolenie na zbycie.
Forma zbycia udziałów
Po trzecie, zbywca i nabywca udziału powinni w formie pisemnej zawrzeć umowę przenoszącą ten udział. Mam tu na myśli np. umowę sprzedaży lub umowa darowizny, a nawet umowę zamiany. Umowa powinna być opatrzona podpisami notarialnie poświadczonymi (w przeciwnym wypadku umowa taka będzie nieważna).
>>> Sprawdź jak krok po kroku założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w 2024 r.
Warto zaznaczyć, że w przypadku zawarcia umowy sprzedaży (zamiany, darowizny itd.) udziału nabywca (czyli kupujący, obdarowany) odpowiada wobec spółki solidarnie ze zbywcą za niespełnione świadczenia należne spółce ze zbytego udziału lub zbytej części udziału (np. wspólnik, który był zobowiązany do dokonania dopłat, sprzedał udział; od momentu sprzedaży zarówno sprzedający, jak i kupujący odpowiadają z tego tytułu przed spółką).
Dlatego też kupujący powinien zadbać o swoje interesy i zawrzeć w umowie sprzedaży odpowiednie klauzule.
Obowiązek zawiadomienia spółki
Po czwarte, któraś ze stron umowy (zbywca lub nabywca) powinna powiadomić spółkę o przejściu udziału.
Zgodnie bowiem z KSH:
Przejście udziału jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności.
W tym celu można spółce przedłożyć odpis umowy. Dlatego warto umowę sporządzić co najmniej w trzech egzemplarzach — po jednym dla każdej ze stron, a jeden dla spółki.
Jak najwcześniejsze powiadomienie spółki o przejściu udziału jest dla Ciebie ważne (niezależnie, czy jesteś nabywcą, czy zbywcą).
>>> Jak przebiega przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o.o.?
Jeżeli jesteś zbywcą, to wiedz, że roszczenia spółki do zbywcy za niespełnione świadczenia należne spółce ze zbytego udziału lub zbytej części udziału przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym zgłoszono spółce zbycie udziału.
Jeżeli jesteś nabywcą, to nie oczekuj, że otrzymasz zawiadomienie o zgromadzeniu wspólników, jeżeli spółka nie otrzymała powiadomienia o przejściu udziału.
Obowiązki zarządu
Po piąte, zarząd spółki powinien powiadomić sąd rejestrowy o zmianie wspólnika. Kiedyś powiadomienie odbywało się na formularzu WE, dzisiaj natomiast przez Portal Rejestrów Sądowych.
Ponadto zarząd powinien uwzględnić fakt zmiany wspólnika w księdze udziałów.
Wpis wspólnika w KRS nie ma charakteru konstytutywnego, zatem jeszcze przed dokonaniem wpisu można zmienić skład zarządu lub rady nadzorczej (tak, aby zgłosić do KRS jednocześnie zmianę wspólnika i zmianę składu zarządu).
UWAGA PRAKTYCZNA: Przy zbyciu udziałów nie trzeba zmieniać umowy spółki.
>>> Jak dofinansować spółkę dopłatami? Sprawdź w artykule: Dopłaty wspólników do spółki z o.o. w 2024 r.
Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. a kwestie podatkowe
Obowiązki podatkowe sprzedawcy udziałów
Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. podlega podatkowi dochodowemu — PIT lub CIT. W zależności od tego, kto jest zbywcą — osoba fizyczna czy spółka z o.o.
Stawka podatkowa w obu przypadkach wynosi 19% dochodu.
Dochód = przychód – koszty
Przychód to cena sprzedaży. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Natomiast koszty to wydatki przeznaczone na nabycie udziałów, np.:
- cena przeznaczona na wcześniejszy zakup udziałów,
- wniesienie wkładu pieniężnego na objęcie udziałów przy zakładaniu spółki,
- koszty obsługi prawnej.
Obowiązki podatkowe nabywcy udziałów
Nabywca udziałów ma obowiązek zapłaty PCC (podatku od czynności cywilnoprawnych).
Stawka podatkowa wynosi 1% wartości rynkowej udziałów.
Podsumowanie
Sprzedaż udziałów w spółce z o. o. wymaga przestrzegania określonych procedur, w tym sprawdzenia umowy spółki pod kątem ewentualnych ograniczeń, uzyskania zgody wspólników, jeśli jest to wymagane, oraz zawarcia umowy sprzedaży z notarialnym poświadczeniem podpisów. Po zawarciu umowy konieczne jest zgłoszenie zmiany wspólników w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Pamiętaj również o obowiązkach podatkowych związanych z transakcją, takich jak podatek dochodowy czy podatek od czynności cywilnoprawnych.
Podstawa prawna
art. 182 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2024 r., poz. 96).
Marcin Bartyński
radca prawny
Zdjęcie: Pixabay
***
Jak uniknąć niekorzystnego podwójnego opodatkowania w spółce z o.o. w 2024 r.?
Niewątpliwą wadą spółki z o.o. jest fakt podwójnego opodatkowania podatkiem dochodowym.
Najpierw podatek od osiągniętego dochodu płaci spółka jako osoba prawna.
Potem ten opodatkowany już zysk spółki jest dzielony pomiędzy wspólników, którzy również muszą co do zasady zapłacić swój podatek dochodowy [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }